Yüzde zona, tıpta 'Herpes zoster' olarak adlandırılan bir hastalıktır ve yalnızca yüzde değil, vücudun farklı bölgelerinde de oluşum gösterebilir. Son derece ağrıya yol açan döküntüler meydana getiren viral bir enfeksiyondur. Zona, su çiçeğine yol açan varicella-zoster virüsü nedeniyle oluşur. Su çiçeği geçirdikten sonra virüs, sinir dokularına yerleşebilir ve yıllar sonra aktif hale gelerek zonaya neden olabilir. Zona döküntülerinden sonra ağrı, yanma, uyuşma ve karıncalanma gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Fakat bazı durumlarda döküntü yaşanmadan da zona teşhis edilebilir.

Yüzde zona belirtileri arasında yukarıda sayılan şikayetlerin yanı sıra baş ağrısı, yüzün bir tarafında his kaybı, yüz felci, göz bölgesine yakın alanlarda kabarıklıklar ortaya çıkabilir. Göz kapakları, kulak veya ağız içi ile ilgili de şikayetler gelişebilir. Yüzde 2 mm boyutunda içi sıvı dolu ve kırmızı kabartılar meydana gelebilir. Zonaya yol açan virüs, yüzün bir bölümünde etkili olarak dışarıdan bakıldığında asimetrik bir görüntüye sebep olabilir. Ayrıca göz kapaklarını tam anlamıyla kapatamama, çatık kaş gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Göz sürekli kapatılamadığı için gözde aşırı kuruluk meydana gelebilir.

Yüzde zona ağız içi veya dili etkisi altına aldığında tat alma duyusunda bozulma yaşanabilir. Hastalık kulağa vurduğunda baş dönmesi ve denge kaybına sebep olabilir. Sinir hasarı ile ilgili olarak duyma kaybı yaşanabilir.

Hastalığın ilk aşamalarında doktora başvurulduğunda, doktor hastalığın şiddetini ve süresini azaltmak amacıyla antiviral ilaçlar reçete edebilir. Yüzde meydana gelen döküntüler ortadan kalktıktan sonra diğer şikayetler çok uzun sürmez. Fakat bazı vakalarda sinir hasarına bağlı olarak uzun süreli ağrılar ve postherpetik nevralji olarak adlandırılan sorunlar meydana gelebilir. Hastalık erken dönemde kontrol altına alınırsa postherpetik nevralji oluşma olasılığı minimuma indirilebilir.

Yüzde meydana gelen döküntülerin şiddetini azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler uygun görülebilir. Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar bazı hastalarda etkili olsa da bazı hastalarda etkili olmayabilir. Bu nedenle güçlü ağrı kesicilerin kullanılması gerekebilir. Postherpetik nevralji ağır seyrediyorsa, ağrıyı hafifletmek amacıyla metil prednizolon tarzı steroid enjeksiyonlar uygulanabilir.

Topikal antihistaminikler kaşıntıya karşı etkili olabilir. Topikal anestezikler ise hem kaşıntı hem de ağrıyı geçirmek için faydalı olabilir. Zona nedeniyle yüzde meydana gelen kabarcıklar genelde kendiliğinden geçse de iyileşme sürecini hızlandırmak ve kabarcıkların enfekte olmaması için topikal antibiyotik kullanımı uygun görülebilir.

Ek olarak, bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve stresten kaçınma gibi genel sağlık önerileri de yüzde zona tedavisinde önemlidir.